پرهیز از غیبت
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: «روزهدار تا وقتی که از مسلمانی غیبت نکند در حال عبادت است هر چند در بسترش خفته باشد.» (1)
و نیز پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: « هرگاه روزهدار غیبت کند، روزهاش را گشوده است.»(2)
پرهیز از دشنام دادن
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: وقتی روزهداری، دشنام مده و اگر کسی دشنامت داد بگو: من روزهام و اگر ایستاده بودی بنشین ]تا خشمت فرو نشیند.(3)
همچنین فرمود: «هیچ بندهی شایستهای نیست که دشنامش دهند و بگوید «من روزه دارم، سلام بر تو! آن گونه که دشنامم دادی من تو را دشنام نمیدهم» مگر آن که پروردگار متعالی گوید «بندهی من از شرّ بندهی من به روزه پناه برد، من هم او را از آتش پناه دادم».(4)
پرهیز از هرچه خدا آن را خوش ندارد
امام سجاد علیه السلام در دعای خویش هنگام ورود ماه رمضان میفرماید: «خداوندا... ما را بر روزهداری این ماه یاری کن، با نگهداشتن اعضا از نافرمانیات و به کارگیری آنها در آنچه خشنودت میسازد، تا آن که با گوشهایمان به بیهوده گوش نسپاریم و با چشمهایمان به بازیچه نشتابیم و دستان خویش را به آنچه ممنوع است، نگشاییم و با گامهایمان به سوی آنچه حرام است، راه نپوییم و تا آن که شکممان جز از آنچه حلال کردهای، پر نشود و زبانهایمان جز به آنچه فرمودهای، گویا نشود و خود را جز در آنچه ما را به پاداش تو نزدیک میسازد، به زحمت نیفکنیم و جز به آنچه از کیفرت باز میدارد، نپردازیم. (5)
سحری خوردن
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: «سحری بخورید هر چند که یک جرعه آب باشد. همانا درود خدا بر کسانی باد که سحری میخورند.»(6)
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: «خرما سحری خوبی برای مؤمن است.»(7)
مسواک زدن
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: «چون روزه گرفتید، صبح مسواک بزنید.»(8)
عطر زدن
حسن بن راشد میگوید امام صادق علیه السلام وقتی روزه میگرفت خود را با عطر خوشبو میساخت و میفرمود: «بوی خوش، هدیهی روزهدار است.»(9)
خواب نیمروز
امام کاظم علیه السلام فرمودند: «در نیمروز بخوابید به درستی که خداوند روزهدار را در خوابش سیر و سیراب میکند.» (10)
خواندن سوره فتح در نمازهای مستحب
در کتاب اقبال به نقل از یزید بن هارون از مسعودی میفرماید: به من چنین روایت رسیده که هر کس در هر شبی از ماه رمضان در نماز مستحب سوره «انا فتحنا» بخواند آن سال محفوظ میماند.(11)
مسافرت نکردن در ماه رمضان
امام علی علیه السلام فرمود: سزاوار نیست وقتی که ماه رمضان میرسد بنده به سفر برود چون خداوند فرموده است «پس هر کس از شما این ماه را شاهد بود آن را روزه بگیرد.»
جلو انداختن نماز
امام باقر علیه السلام فرمودند: «نماز را بر افطار مقدم میداری مگر آن که با گروهی باشی که اول افطار میکنند. پس با آنان مخالفت نکن و با ایشان افطار کن وگرنه اول نماز بخوان چرا که بهتر از افطار است و نمازت با حالت روزه نوشته میشود و این نزد من محبوبتر است.»(12)
افطاری دادن به روزهداران
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود: هر کس روزهداری را افطاری دهد مثل پاداش و هر عمل خوبی که روزهدار با نیروی آن غذا انجام میدهد، بدون آن که از پاداشش چیزی کم شود برای افطاری دهنده است. (13)
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: افطاری دادنت به برادر مسلمانت و خوشحال کردن او پاداشی بزرگتر از روزهداری تو دارند.
صدقه دادن
امام رضا علیه السلام فرمود: «هر کس پیش از افطار کردنش گردهای نان به بینوایی صدقه دهد، خداوند گناهش را میآمرزد و برای او ثواب آزاد کردن بندهای از فرزندان اسماعیل را مینویسد.» (14)
خواندن سورهی قدر
امام سجاد علیه السلام فرمود: «هر کس هنگام افطاری و سحری خوردن، سورهی «انا انزلناه فی لیلة القدر» را بخواند. در میان آن دو (وقت) مانند کسی خواهد بود که در راه خدا به خون خویش آغشته است.»(15)
دعا کردن
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: هر بندهی روزهداری هنگام افطارش یک دعای مستجاب دارد که یا در دنیا به او داده میشود و یا برای آخرتش ذخیره میشود.(16)
دعای هنگام افطار
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود: دعای روزهدار در هنگام افطار چنین است: «الّلهم إنّی أسئلُکَ برَحمَتِکَ الّتی وَسِعَت کُلَّ شئٍ أن تَغفِرَ لی ذُنوبی.»(17)
امام حسن علیه السلام فرمود: «هر روزهدار هنگام افطار یک دعای مستجاب دارد پس چون وقت اولین لقمه شد بگو: «بِاسمِ الله، یا واسعَ المَغفِرَة اِغفِرلی» پس هر کس هنگام افطارش چنین گوید آمرزیده میشود.»(18)
انجام هر کار نیکی
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود: کسی که در ماه رمضان یکی از کارهای نیک را انجام دهد همچون کسی است که هفتاد واجب از واجبات خدا را انجام داده است و هر کس در این ماه واجبی از واجبات خدا را انجام دهد، همچون کسی است که هفتاد واجب از واجبات خدای متعال را در ماههای دیگر انجام داده است.(19)
افطاری دادن به روزهداران
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود: هر کس روزهداری را افطاری دهد مثل پاداش و هر عمل خوبی که روزهدار با نیروی آن غذا انجام میدهد، بدون آن که از پاداشش چیزی کم شود برای افطاری دهنده است. (20)
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: افطاری دادنت به برادر مسلمانت و خوشحال کردن او پاداشی بزرگتر از روزهداری تو دارند.
بسیار انفاق کردن
امام صادق علیه السلام فرمودند: هر کس در ماه رمضان صدقهای بدهد خداوند هفتاد نوع بلا را از او برمیگرداند
1- فضائلالاشهر الثلاثة، ص 122.
2- عوالی الالی، ج 1، ص 263.
3- کنز العمال، ج 8، ص 508.
4- الکافی، ج 4، ص 88.
5- صحیفهی سجادیه، دعای 44.
6- تهذیب الاحکام، ج 4، ص 198.
7- بحار الانوار، ج 62، ص 296.
8- مکارم الاخلاق، ج 1، ص 114
9- الکافی، ج 4، ص113.
10- الکافی، ج4، ص 65.11- اقبال، ج1، ص 75.
12- المقنعه، ص 318
13- تهذیب الاحکام، ج 4
14- بحار الانوار، ج 96، ص202
15- الاقبال، ج1، ص318
16- مکارم الاخلاق، ج1، ص300.
17- مستدرک الوسایل، ج7، ص 361.
18- الاقبال، ج1، ص 244.
19- المقنعه، ص
20- تهذیب الاحکام، ج 4، ص 202